Ömer Hayyam'ın eserlerindeki sözler günümüzde hala popülerliğini korumaktadır. Özellikle 'Celladına aşık olmuşsa bir millet.' sözleriyle başlayan şiiri hakkında yapılan araştırmalar hız kazanmıştır.
Ömer Hayyam'ın Pozitif bilimlerin yanısıra Ömer Hayyam şiire ve edebiyata da önem vermiştir. iste Ömer Hayyam döneminin en çok eser üreten isimleri arasındadır.
Ömer Hayyam, 1048-1131 yılları arasında yaşamış ünlü şair ve yazardır. Hayyam sadece edebi eserleriyle değil aynı zamanda matematik, felsefe ve astronomi alanındaki çalışmalarıyla da tanınmıştır.
Ömer Hayyam, matematikçi, astronom, tarihçi, filozoftur. Pozitif bilimlerle yakından ilgilenmiştir.
Hayyam, İran'ın Nişabur kentinde dünyaya gelmiştir. 1048-1131 yılları arasında, Selçuklu Devleti zamanında yaşamıştır. Ömer Hayyam'ın çalışmaları bugün dünyada çok ses getiren çalışmalar arasında yer alır.
Pozitif bilimlerin yanısıra Ömer Hayyam şiire ve edebiyata da önem vermiştir. Hayyam'ın eserleri günümüzde hala popülerliğini korumaktadır.
Ömer Hayyam, dönemin hükümdarlarından özellikle de Selçuklu Sultanı Melikşah ve Karahanlı Şemsülmülk’ten yakınlık görmüştür. Kendisinin çalışmalarına büyük önem verilmiş, hükümdarlar tarafından desteklenmiştir. Hayyam'ın çalışmalarını yürüttüğü alanlardaki eserleri gerek kendi yaşadığı dönemde gerek sonraki dönemlerde bilgi kaynağı olarak kullanılmıştır.
Ömer Hayyam İslam edebiyatının en büyük şairlerinden birisi olarak anılır. Rubai türünün ise kurucusudur.
Hayyam, döneminin en çok eser üreten isimleri arasındadır. Dilden dile dolaşan rubailerinin sayısının 200'ü geçtiği düşünülmektedir.
Rubailerin yanısıra matematik, felsefe, fizik, aritmetik, geometri ve tarihe dair birçok eser üretmiştir.
"Celladına aşık olmuşsa bir millet..." sözleriyle başlayan dörtlüğü ise Ömer Hayyam'ın en meşhur şiiri olarak kabul edilebilir.
Celladına aşık olmuşsa bir millet
İster ezan, ister çan dinlet
İtiraz etmiyorsa sürü gibi illet
Müstehaktır ona her türlü zillet.
Dünya üç beş bilgisizin elinde
Sanırlar ki tüm ilim kendilerinde
Üzülme, eşeği eşek beğenir
Bir hayır var sana bana kötü demelerinde.
Felek ne cömerttir aşağılık insanlara
Han, hamam, dolap, değirmen hep onlara
Kendini satmayan adama ekmek yok
Sen gel de yuh çekme böylesi dünyaya.
Her gün biri çıkar, başlar ben, ben demeye
Altınlarıyla gümüşleriyle övünmeye
Tam işleri dilediği düzene sokar
Ecel çıkıverir pusudan: Benim, ben diye.
insan vardır fark edilmez süsünden,
Kimi farksızdır koyun sürüsünden,
Ama her gördüğün şekle kapılma,
insan anlaşilmaz görüntüsünden..
Bizim sarap içmemiz ne keyfimizden,
Ne dine edebe, aykırı gitmemizden,
Bir an geçmek istiyoruz kendimizden,
içip içip sarhoş olmamiz bu yüzden..
Dünya üç beş bilgisizin elinde,
Onlarca her bilgi kendilerinde,
üzülme essek esseği begenir
Hayir var sana kötü demelerinde..
Bir tuzak kurarsın yolun üstüne,
Adım atma yakalanırsın dersin birde,
Bir zerre varmi dünyada yönettigin,
neden asi dersin kendin rürüttüğüne.
Karanlık aydınlıktan yalan, doğrudan kaçar,
Günes yanlız olsa etrafına ısık saçar,
Üzülme doğruların kaderidir yanlızlık,
Kargalar sürüyle, Kartallar yanlız uçar.
Bir elinizde kötülük bir elinizde kuran.
Bir helaldır işiniz bir haram,
şu yarım yamalık dünyada,
Ne tam kafirsiniz ne tam müslüman.
varsın hayat yalakalara şans tanısın,
Ben onuruma fiat biçmem yasadiğim kadar.
Daha yaşasam asla tüküreceğim eli öpmen.
Hayat çatlak pardak,taki suya benzer,
içsen,de tükenir içmesen,de,
Bu yüzden hayattan tat almaya bak,
çünkü yaşasan,da bitecek yaşamasan,da.
kim görmüş o cenneti, cihennemi?
kim gitmiş,te getirmiş haberini?
kimselerin bilmediği bir dünya.
özlenmeğe korkulmaya değermi.
kendi içmez içeni kinamaya bayılır
yüzünden aldatmaca, sahtekarlık sayılır,
şarap içmiyor diye, kasılıp gezer ama,
yedikleri yanında, şarap meze sayılır..