Nâzim Hikmet Neden Hapse Girdi
Nâzim Hikmet Neden Hapse Girdi : Edebiyat Haberleri
- Nâzim Hikmet ile ilgili saptayabildigimiz davalarin sayisi on birdir;
- ilk kez 1925 yilinda yargilanmisti, daha sonra, neredeyse iki yilda bir mahkeme önüne çikti.
- Bazi yillarda ise, iki hatta üç kez yargilandigi oldu.
- Hakkindaki son yargilama 1938 yilinda yapildi
- Bu yargilamalara bagli olarak toplam otuz dört yila yakin agir hapis cezasina mahkum edildi.
- Çesitli tarihlerde çikarilan af yasalari nedeniyle, bu cezalarin yalnizca on alti yila yakini infaz edildi.
- Verilen cezalardan on üç yilini ise, araliksiz olarak çekti.
- Emniyet Müdürlüklerindeki ya da Harp Okulu ve Erkin Zirhlisi’ndaki gözalti uygulamalarini saymazsak,
- İstanbul, Ankara, Bursa, Rize ve Çankiri illerindeki askeri ve sivil olmak üzere çesitli tutukevi ve cezaevlerinde tutuldu.
- Davalarinin hukuki konusu, esas itibariyle, ya “komünistlige tahrik” ya da “kanunun cürüm addettigi fiili övmek” suçlamalariyla ilgiliydi.
- Yargilanan eylem ise, daha çok gizli örgüt veya yayin çalismasi olarak formüle edilmisti (3).
- Ancak, Nâzim davalarindaki eylemlerin hukuki nitelendirilmesi,
- yürürlükteki yasalar bakimindan sürekli tartisma konusu oldu(4).
- Bu tartismalar, çogunlukla “komünistligi tahrik” ya da gizli komünist örgüt kurma yönündeki mahkumiyet kararlarina iliskindi
- (konusu “kanunun cürüm addettigi fiili övmek” olan davalarla ilgili tartismalar agirlik tasimamaktadir.
- Çünkü bu suçlamalar nedeniyle verilmis bir mahkûmiyet karari yoktur.
- 1929 1931 yilindaki yargilamalarda oldugu gibi.) Bu ilk saptamalarimizin ardindan,
- Nâzim’in davalarinin hukuki konusu olan “komünistlige tahrik” ya da “gizli komünist örgüt kurmak” gibi suçlar açisindan,
- davalarin açildigi dönemin hukuk ortamini genel çizgileriyle degerlendirmek gerekiyor.
- Böyle bir yaklasim, Nâzim davalarindaki mahkumiyetlere dayanak olan kanitlarin tartisilmasindan öte,
- daha temelli bir degerlendirme yapa- bilmeye ve nesnel sonuçlara ulasabilmeye olanak verecektir.
