19 Mayis’a sayili günler kaldi. Bu özel günde İstanbul’un tam göbeginde
‘Kurtulus’ mücadelesinin temellerinin atildigi ana tanik olmaya
ne dersiniz?
19 Mayis tatilinde Mustafa Kemal’in silah arkadaslariyla birlikte Samsun’a ilk çikis planini yaptigi sisli’deki
‘Atatürk
Müzesi’nde, Ulu Önder’in kisisel esyalarini görebilir, daha önce bilmediginiz yönlerini ögrenebilirsiniz
Bagimsizlik mücadelesinin baslama döneminde, Atatürk ve yakin arkadaslarinin uykusuz geceler sonunda planlar yaptigi,
bagimsizliga ilk
adimlarin atildigi, İstanbul sinirlari içinde bir benzeri daha olmayan, Atatürk’ün anilarini ve ailesine ait izleri tasiyan tarihi bir
evdeyim.
sisli’nin meshur Halaskârgazi Caddesi’nde yürürken hemen iki bakimsiz binanin arasinda bir günes gibi parliyor ev.
Bu konuda İstanbul
Büyüksehir Belediyesi’nin hakkini teslim etmek lazim.
Gerçekten de çok güzel bir restorasyon çalismasi ortaya koymus.
Önceden evin rengi
pembeydi, son çalismadan sonra sari renk, hem eve hem de caddeye ayri bir hava katmis.
Peki burayla Atatürk’ün yolu nasil kesisti? Mustafa Kemal, Suriye Cephesi’nden ayrilarak 13 Kasim 1918’de İstanbul’a gelmis ve Pera Palas
Oteli’nde bir daireye yerlesmis. Bir süre sisli’de farkli yerlerde konakladiktan sonra Madam Kasabyan’in üç katli bu evini kiralamis. Müzeye
girerken ilk dikkatimi çeken, giris kapisinin üzerindeki ‘Atatürk vatanin kurtulusunu 1919 senesinde bu evde hazirladi’ yazisi oldu. 1924’te
eski İzmir Valisi ve milletvekili Tahsin Uzer’in esi Hatice Mediha Hanim’in evi satin almasindan sonra, 14 Kasim 1925’te törenle yazilmis.
Daha içeri adim atmadan böyle bir anekdotu ögrenince içeride her oda kapisinin, tarihin belli sayfalarina açilacagindan emin bir sekilde
heyecanla içeri giriyorum. Merdivenlere serilen kirmizi hali esliginde saskinlikla etrafa bakip usul usul ilerlerken Atatürk, “Hos geldin”
der gibi karsima çikiyor.
‘Atatürk’ün kurtulus planlamasini yaptigi yer’ olarak tanimlanan odada neredeyse birebir aynisi olan bir balmumu heykeli var. Üzerindeki
müsir üniformasi ve masa üzerindeki eski Türkçe ile yazili olan harita oldukça dikkat çekici. Buraya gelmeden önce Anitkabir’i iki kez gezen
biri olarak en önemli esyalarin sadece Ankara’da oldugunu düsünüyordum, yanilmisim. Müzeyi asil özel kilan özellik giris katinda
kütüphanenin olmasi. Düsünsenize, kurtulus planlarinin yapildigi evde, kitap okuma firsati edinebiliyorsunuz.
En degerli esyalar
Kösk bes katli ama sadece iki kati
müze olarak kullaniliyor. En önemli esyalar ise birinci katta sergileniyor. Atatürk’ün Sivas Kongresi’nde
giydigi jaketatay, 191
8‘de Karlsbad’da (Karlovy Vary) satin aldigi ceket, 1920’li yillarda giydigi skoç takim elbisesi, kalpagi, potinleri,
termosu, astragan k
alpagi, rugan çizmesi yer aliyor. Yine de beni en çok etkileyen, Meclis’te saltanatin kaldirilisi sirasinda kullanilan
özel islem
eli kalemler, sayfalarca karalamalari olan not defteri, Nutuk’un ilk baskisi ve Atatürk adina Ankara’da hazirlanmis nüfus kâgidi
oldu.
Dört duvar tablo
Bu kattaki en özel bölümse Ameri
ka De
vlet Baskani Roosevelt’in Atatürk’
e hediye ettigi müzik dolabinin oldugu köse... Bu ilginç müzik
dolabinin yaninda ise sürpriz bir plak yer aliyor. Atatürk’ün ‘Sahibinin
Sesi’ etiketli dinledigi plagi... Gerçekten de görülmeye deger.
İkinci kat daha çok tabl
olarla dolu. Örnegin; V. Pisani’nin Yuna
nlilarin İzmir’e çikisiyla ilgili tablolari, İbrahim Çalli, İbrahim Ferit ve
Ressam Emin’in Atatürk portreleri, Zeki Kocamemi’nin ise 1939’te resmettigi Atatürk’ün cenaze merasimiyle ilgili tablosu yer aliyor. Sadece
bu kadarla sinirli degil tabii... Çok önemli orijinal eserler var... Hatta saçindan bir tutam bile... Hepsini yazmayayim, bir kismi da size
sürpriz olsun...
